အဟ်မဒီမွတ်စလင်မ်များအား သတ်ဖြတ်မှုကြီး : Human Rights Watch က ပါကစ္စတန်အစိုးရအား အပြစ်ရှိသူများကို တရားမျှတစွာဆုံးဖြတ်စီရင်ပေးဖို့ တောင်းဆို

မေလ ၂၈ ရက်၊ ၂၀၁၂

 HRW က လူနည်းစုသာသနာဝင်များအပေါ် ဆန့်ကျင်ပြုလုပ်နေသည့် အမုန်းတရားပွားများစေရေး လှုပ် ရှားမှုများအား သတိပေးစာ၌ ရေးသားဖော်ပြခဲ့သည်။

ပါကစ္စတန်နိုင်ငံ လာဟိုရ်မြို့တွင် အဟ်မဒီယာမွတ်စလင်မ်များ၏ ဗလီဝတ်ကျောင်းများ၊ အကြမ်းဖက် တိုက်ခိုက်မှုခံခဲ့ရသည်မှာ ၂ နှစ်တင်းတင်းပြည့်ခဲ့ပြီဖြစ်ပါသည်။ 

ထိုအကြမ်းဖက်တိုက်ခိုက်မှုကြောင့် အဟ်မဒီမွတ်စလင်မ်ပေါင်း ၉၄ ဦးတိတိ သေဆုံးခဲ့ရသည်။ ၁၀၀ ကျော်ထိခိုက်ဒဏ်ရာရခဲ့သည်။ နယူးယောက်မြို့အခြေစိုက် လူ့အခွင့်အရေး စောင့်ကြည့်လေ့လာရေး အဖွဲ့ (Human Rights Watch – HRW) က ထိုအမှုကျူးလွန်သူများကို အမြန်ဆုံးဖမ်းဆီးပြီး ရာဇဝတ်မှုအား တရားမျှမျှတတဖြေရှင်းရန် ပါကစ္စတန်အစိုးရထံ သတိပေးစာတစ်စောင် ထပ်မံထုတ် ပြန်လိုက်ကြောင်း သိရသည်။

HRW ၏ အာရှတိုက်တာဝန်ခံဒါရိုက်တာဖြစ်သူ ဘရက်အာဒမ်စ်က “ အိန္ဒိယနဲ့ ပါကစ္စတန်ခွဲပြီး ကတည်းက အဆိုးဆုံးလူသတ်မှုကြီးဖြစ်တဲ့ ဒီလာဟိုရ်လူသတ်မှုကြီးရဲ့ သံသယဖြစ်ဖွယ် တရားခံတွေ ကို အစိုးရက တရားခွင်မှာ မစစ်ဆေးသေးတာ ၂ တောင်ကြာညောင်းသွားပါပြီ။ ဒါဟာ လက်မခံနိုင် စရာပါ။ အစိုးရက စစ်တပ်ကို အဟ်မဒီတွေကို အကြမ်းဖက်မှုများအတွက် ကြားနေကြဖို့တိုက်တွန်းနေ ပါတယ်။ အားလုံးသော လူနည်းစုဘာသာခြားများအတွက် ကြောက်ရွံ့ထိတ်လန့်ဖွယ် လုံခြုံမှုမရှိတဲ့ အခြေအနေကို ထပ်ပြီးအင်အားဖြည့်ပေးနေသလိုပါပဲ။” ဟု အစီရင်ခံစာတွင် ဖော်ပြခဲ့ သည်။

ထိုအစီရင်ခံစာတွင် လာဟိုရ်အကြမ်းဖက်မှုအပြီး ပါကစ္စတန်၌ ဆက်တိုက်ဆိုသလိုပေါ်ထွက်ခဲ့သည့် လူနည်းစု သာသနာဝင်များအပေါ်ခက်ထန်တင်းမာသည့် အမုန်းတရားပွားများစေရေးလှုပ်ရှားမှုများ အကြောင်းကို တဆက်တည်းဖော်ပြထားသည်။ ၂၀၁၁ ဇွန်လတွင် ဖိုင်ဆာလဘတ်မြို့၌ ပျံ့နှံ့ခဲ့သော လက်ကမ်းစာစောင်တစ်ခုတွင် ထိုမြို့ရှိ အဟ်မဒီမွတ်စလင်မ်များ၏ အမည်စာရင်းကို ကြေငြာထားပြီး လူသိများထင်ရှားသည့် အဟ်မဒီအယောက် ၅၀ ဦးကို သတ်ပြစ်ဖို့ ထိုက်တန်သူများအဖြစ် ဖော်ပြ ထားသည်။ ၂၀၁၁ စက်တင်ဘာတွင် ထိုအမည်စာရင်း၌ပါရှိသော အဟ်မဒီတစ်ဦး အသတ် ခံခဲ့ရ သည်။ ၂၀၁၁ တွင် အနည်းဆုံး အဟ်မဒီ ငါးဦးအသတ်ခံခဲ့ရသည်။ ဒီဇင်ဘာတွင် ပန်ဂျပ် ပြည်နယ် လော့ဒရန်မြို့၌ အဟ်မဒီယာမွတ်စလင်မ်များ၏ သုဿာန်ကို ရာဇဝတ်ကောင်များက ဝင် ရောက်ဖျက် ဆီးရာ သင်္ချိုင်းအုတ်ဂူပေါင်း ၂၉ ခုပျက်စီးခဲ့သည်။

HRW က ၂၀၁၂ တွင်လည်း ထိုအမုန်းတရားခက်ထန်ပွားများ စေရေးလှုပ်ရှားမှုများ ဆက်လက်ဖြစ် ပျက်နေကြောင်း မီးမောင်းထိုးပြသည်။ လာဟိုရ်မြို့ရှိ သာသနာရေးအဖွဲ့တစ်ခုမှ ပါကစ္စတန်နိုင်ငံ၏ ဥပဒေဖြစ်သော အခန်းနံပါတ် ၂၉၅၊ ၂၉၈ တို့ကို အသုံးချကာ အဟ်မဒီယာမွတ်စလင်မ်တို့၏ ဝတ်ပြု ကျောင်းဆောင်ရှိ (မီနာရာပုံသဏ္ဌာန်) စက်ဝန်းကို ဖောက်ခွဲဖျက်ဆီးဖို့ ဖိအားပေးတောင်းဆို ခဲ့ကြ သည်။ ရာဝင်ပင်ဒီခရိုင်တွင်လည်း အာဏာပိုင်များက အဟ်မဒီများ၏ ဝတ်ပြုကျောင်းဆောင်ကို အကာများတားဆီး၍ အသုံးပြုခွင့်ပိတ်ပင်ခဲ့ကြောင်း၊ ထိုသည်မှာလည်း သာသနာရေးအဖွဲ့များ၏ ဖိအားပေးမှု များကြောင့်ဖြစ်ကြောင်း HRW က ဖော်ပြသည်။

“ပန်ဂျပ်ပြည်နယ်အစိုးရအနေနဲ့ ဒီလိုအကြမ်းဖက်သမား ဝတ်ပြုကိုးကွယ်သူများဘက်က ရပ်တည် မယ့်အစား အဟ်မဒီယာများရဲ့ ဝတ်ပြုရာဌာနများကို ပိုပြီးတော့လုံလုံခြုံခြုံရှိစေဖို့ အကာအကွယ် ပေးသင့်ပါတယ်။ ပါကစ္စတန်ရဲ့ အန္တီအဟ်မဒီဥပဒေကို အသက်ဝင်နေစေမယ့်အစား အစားထိုးဖို့ လိုအပ်နေပါပြီ။” ဟု အာဒမ်စ်က ပြောကြားခဲ့သည်။

အာဒမ်စ်က ဆက်လက်၍ “ဒီလို အဟ်မဒီအပါအဝင် လူနည်းစုဘာသာဝင်တွေနဲ့ဆန့်ကျင်ပြီး အစိုးရ က ခွဲခြားရေးရာဇဝတ်ဥပဒေတွေ ဆက်လက်ကျင့်သုံးနေတာဟာဖြင့် ခွင့်လွှတ်နိုင်စရာ အကြောင်း မရှိပါဘူး။ ဒီလိုဥပဒေတွေ သက်ဆိုးရှည်နေသရွေ့တော့ ပါကစ္စတန်ကို လူနည်းစုများအား နှိပ်စက် ညှဉ်းပမ်းတဲ့နိုင်ငံ၊ မိုက်ရိုင်းရင့်သီးမှုများကို ပြုလုပ်နေတဲ့နိုင်ငံအနေနဲ့ပဲ မြင်ကြပါလိမ့်မယ်။” ဟု ပြောကြားသည်။

၂၀၁၀ လာဟိုရ်တွင် အဟ်မဒီယာမွတ်စလင်မ်များအား အကြမ်းဖက်မှု၌ ဗလီကျောင်းတွင်ဝတ်ပြု နေကြ သော အဟ်မဒီများက အကြမ်းဖက်သမားနှစ်ဦးကို ဖမ်းဆီး၍ ရဲထံအပ်နှံခဲ့ကြကြောင်း သိရ သည်။ ထိုသူတို့နှစ်ဦး၏ တရားရုံးဆုံးဖြတ်ချက်ရင်ဆိုင်ရေးကိုလည်း အကြိမ်ကြိမ်ရွှေ့ဆိုင်းခဲ့ကြပြီး ဖြစ်သည်။ လာဟိုရ်အကြမ်းဖက်မှုကြီးကို တာရီကေတာလီဘန်၏ မဟာမိတ်အဖွဲ့ဖြစ်သော ပန်ဂျာဘီ တာလီဘန်တို့က မိမိတို့လက်ချက်ဖြစ်ကြောင်း ကြေငြာခဲ့သည်။

Source: http://goo.gl/QTVxg

Posted in: ပါကစ္စတန် , သတင်း , အကြမ်းဖက်မှု , အဟ်မဒီ