Tuesday, June 19, 2018

ပထမဦးဆုံးသော အဟ်မဒီ ဗလီဝတ်ကျောင်းတော်

ကတိတော်လာမဆီဟ်သခင် အများဆုံးအသုံးပြုတဲ့ ဗလီဝတ်ကျောင်းတော်ဟာ ကာဒီယံ အရပ်မှာရှိတဲ့ 'အက်ဆာ'  ဗလီဝတ်ကျောင်းတော်ဖြစ်ပါတယ်။ အက်ဆာ ဗလီဟာ အရင်ကတည်းက ရှိနှင့်ပြီးဖြစ်တာကြောင့် 'မိုဘာရက်' ဗလီဟာ ကတိတော်လာမဆီဟ်သခင် ကိုယ်တိုင် အခြေချ တည်ဆောက်ပြီး အခမ်းအနားနဲ့ဖွင့်လှစ်ခဲ့တဲ့ ပထမဦးဆုံးသောဗလီဖြစ်ပါတယ်။ ဒါပေမယ့်လည်း 'အက်ဆာ' ဗလီနဲ့ပတ်သတ်လို့ အနည်းငယ် မှတ်သားကြရအောင်ပါ။

အက်ဆာ ဗလီ

ကတိတော်လာမဆီဟ်သခင်ဟာ 'ဘရီယာကျမ်း' မှာ သူ့ရဲ့ဖခင်ဖြစ်သူ မေရ်ဇာ ဂူလာမ် မွရ်တေဇာ (ကာဒီယန်၏ အကြီးအကဲ) အက်ဆာဗလီကို ဘယ်လိုကြောင့် တည်ဆောက်ဖို့ စတင်ခဲ့သလဲဆိုတာကို ဖော်ပြထားပါတယ်။ မဆီဟ်သခင်ပြန်ပြောင်းပြောပြတာက တစ်ရက်မှာ ဖခင်ဖြစ်သူဟာ သူ့ရဲ့ဘဝကို လောကီရေးရာတွေချည်းသာ ရှာဖွေပြီးကုန်ဆုံးခဲ့မိတာကို နက်နက်နဲနဲ နောင်တရစိတ်ဖြစ်မိတယ်။ စိတ်နှလုံးငြိမ်းချမ်းရာကို ရှာဖွေဖို့အတွက် သူ့ရဲ့အိမ်ဘေးမှာ ဗလီတစ်လုံးဆောက်လုပ်ဖို့တွေးတောမိတယ်။ ဒါမှ သူကိုယ်တိုင်လည်း နေ့စဉ် ငါးကြိမ် ဝတ်ပြုဖို့ ဖိတ်ခေါ်သံကိုကြားနိုင်မှာဖြစ်ပြီး သူကိုယ်တိုင်ဝတ်ပြုဖို့သာမက အနီးဝန်းကျင်မှာရှိတဲ့ မွတ်စလင်တွေအတွက်လည်း ဝတ်ပြုရာနေရာတစ်ခု ပေးလှူနိုင်မယ်လို့တွေးမိတယ်။

လေလံပွဲမှာ သူဝယ်ခဲ့တဲ့ ဒီမြေနေရာဟာ အစအဦးကတော့ အကျဉ်းထောင်တစ်ခုဖြစ်ခဲ့ပြီး ဆစ်ခ် လူမျိုးတွေက စီမံအုပ်ချုပ်ကြတယ်။ တစ်ချို့ပြောကြားချက်တွေအရ ဒီနေရာဟာ ဆစ်ခ်အုပ်ချုပ်သူတွေရဲ့ အရပ် ဥပဒေရေးရာ တရားရုံးလို့လည်းဆိုကြတယ်။ ဒါပေမယ့်လည်း ဟာဇရတ် မေရ်ဇာ ဂူလာမ် မွရ်တေဇာ ဟာ ဒီမြေကွက်ကို ဝယ်ယူခဲ့ပြီး (၁၈၇၅) ခုနှစ်မှာ ဗလီဝတ်ကျောင်းဆောက်လုပ်တာကို စတင်ခဲ့တယ်။

(၁၈၇၆) ခုနှစ်မှာ ဗလီဝတ်ကျောင်းတော် စတင်အသုံးပြုနိုင်ပြီလို့ ပြောကြတဲ့ နှစ်မှာပဲ စိတ်မကောင်းဖွယ်ရာပဲ မေရ်ဇာ ဂူလာမ် မွရ်တေဇာ ဟာ ဆုံးပါးခဲ့တယ်။

အသစ်ဆောက်လုပ်ပြီးခါစ ဗလီဝတ်ကျောင်းမှာ ကတိတော်လာမဆီဟ်သခင်ဟာ အမြဲဝတ်ပြုသူတစ်ဦးဖြစ်ခဲ့တယ်။ ပန်ဒစ် ဒေဝီ ရာမ် ဟာ ကာဒီယံမှာ ရှိတဲ့ ကျောင်းတစ်ခုမှာ ဆရာအဖြစ်တာဝန်ကျနေတယ်။ သူပြောပြတာက ဟာဇရတ် မေရ်ဇာ ဂူလာမ် အဟ်မဒ် ဟာ သူ့အိမ်ကနေ အက်ဆာ ဗလီရှိရာကို လမ်းကျဉ်းလေးတစ်ခုကနေဖြတ်သွားပြီး ဝတ်ပြုလေ့ရှိတယ်လို့ဆိုတယ်။ ပုံမှန်အားဖြင့်တော့ သူတစ်ဦးတည်းဖြစ်တယ်။ ဒါပေမယ့် မေရ်ဇာ ကမာလူဒင်း ၊ မေရ်ဇာ အဗစ်ဒ် အလီ (ကာဒီယံအရပ်က မွတ်စလင်နှစ်ဦး) တို့ လာရောက်တဲ့အခါမှာတော့ စုပေါင်းဝတ်ပြုမှုကို ပြုလုပ်ကြတယ်။ ဒီလိုမှမဟုတ်ရင်တော့ မေရ်ဇာ ဆဟစ်ဗ် ဟာ တစ်ဦးတည်းဝတ်ပြုပြီး ပြန်သွားလေ့ရှိတယ်။

ပန်ဒစ် ဒေဝီ ရာမ် ပြောပြတာက ကာဒီယံအရပ်က မွတ်စလင်တွေဟာ အများအားဖြင့် ဘာသာရေးဆိုင်ရာ ကိစ္စရပ်တွေမှာ စိတ်ဝင်တစားမရှိကြဘဲ လောင်းကစားခြင်း နှင့် အခြား အချဉ်းအနှီးကိစ္စရပ်တွေမှာ အချိန်အမြောက်အများကို ဖြုန်းတီးနေလေ့ရှိကြတယ်လို့ဆိုတယ်။

ကတိတော်လာမဆီဟ်သခင်ဟာ ကလောင်လက်နက်နဲ့ ဂျီဟတ်ပြုခြင်းကို စတင်လုပ်ဆောင်တဲ့အခါနဲ့ တကယ့်ကို ပညာပြည့်ဝလှတဲ့  'ဘရာဟီနေ အဟ်မဒီယာ' ကျမ်းကို ပြုစုတဲ့အခါ အချိန်အနည်းငယ်မှ အလဟာသမဖြစ်ရအောင် သခင်ရဲ့အိမ်အနီးမှာ ဗလီတစ်လုံးအလိုရှိခဲ့တယ်။ အက်ဆာ ဗလီကို အသွားအပြန်လမ်းလျှောက်သွားရတဲ့ မိနစ်အနည်းငယ်မျှကိုပင် အဆုံးရှုံးမခံချင်ခဲ့ဘူး။

ဒီရည်ရွယ်ချက်နဲ့ ဟာဇရတ် မေရ်ဇာ ဂူလာမ် အဟ်မဒ် သခင်ဟာ  သူ့ရဲ့အိမ်တွင်းမှာရှိတဲ့ အခန်း ဘိုင်တုလ် ဖီကေရ် နဲ့ဘေးကပ်လျှက် ဗလီတစ်လုံးကို စတင်တည်ဆောက်ခဲ့တယ်။ မဆီဟ်သခင်ဟာ ကျော်ကြားလှတဲ့ ဘရာဟီနေ အဟ်မဒီယာ ကျမ်းစာအုပ်ကို ဘိုင်တုလ် ဖီကေရ် အခန်းငယ်လေးမှာ ရေးသားခဲ့တာဖြစ်တယ်။

ဟာဇရတ် ရှိုက်ခ် ယာကွဗ် အလီ အာဖန်နီ ( အယ်လ်ဟကမ် အူရဒူစာစောင်၏ အယ်ဒီတာဖြစ်သူ) ပြောပြတာက ဗလီဆောက်လုပ်တဲ့ နှစ်ဟာ (၁၈၈၃) ခုနှစ်ဖြစ်တယ်လို့ဆိုတယ်။ သို့သော်လည်း ဟာဇရတ် ပီရ် ဆီရာဂျူလ် ဟက် နူမန်နီ ကတော့ (၁၈၈၂) ခုနှစ်မှာ စတင်တယ်လို့ဆိုတယ်။

မိုဘာရက် ဗလီဝတ်ကျောင်းတော်

ကတိတော်လာမဆီဟ်သခင်ဟာ သူ့ရဲ့ ဥယျာဉ်ခြံထဲက အပင်တွေကနေ သစ်သားတိုင်တွေစီစဉ်ပေးခဲ့ပြီး ဘိုင်တုလ် ဖီကေရ်အခန်းရှိရာ အိမ်ရဲ့တောင်ဘက်အခြမ်းကို ဗလီအဆောက်အဦးထောက်မှီရာတန်းအဖြစ်အသုံးပြုခဲ့တယ်။ ဆောက်လုပ်မယ့် အုတ် တွေကိုတော့ အဆောက်အဦးတစ်ခုရဲ့ အပြိုအပျက်တွေ၊ အောက်ခြေ ဖောင်းဒေးရှင်းက အုတ်တွေကို အသုံးပြုခဲ့တယ်။ အဆောက်အဦး ဆောက်သူအဖြစ် 'ပီရန် ဒစ်တာ' ဆိုသူ က ဆောက်လုပ်ရေးလုပ်ငန်းတွေကို စတင်ခဲ့တယ်။ သခင့်အတွက် ဗလီဝင်လမ်းကို ဘိုင်တုလ် ဖီကေရ် အခန်းကတဆင့်ပြုလုပ်ပေးထားခဲ့တယ်။ အပြင်လူတွေဝင်ရောက်ဖို့အတွက်တော့ ၁၈၈၃ ခုနှစ် ဩဂုတ်လ (၃၀) ရက်မှာ ဆောက်လုပ်ခဲ့တယ်။ ဗလီအပြင်ဘက်ကိုတော့ နောက်ပိုင်းမှာ အဖြူရောင်ဆေးသုတ်ထားခဲ့တယ်။


ဗလီအဝင်မုခ်ဦးမှာ ဒီဗလီဝတ်ကျောင်းတော်နဲ့ ပတ်သတ်လို့ ကတိတော်လာမဆီဟ်သခင် ရရှိခဲ့တဲ့ ဗျာဒိတ်တော်ကို ရေးထွင်းထားတယ်။

" ဤဗလီဝတ်ကျောင်းတော်သည် ကောင်းချီးမင်္ဂလာတို့၏ မူလအရင်းအမြစ်ဖြစ်ပြီး ယင်းကိုယ်တိုင်လည်း ကောင်းချီးမင်္ဂလာရှိပေသည်။ ကောင်းမှုလုပ်ရပ်အသီးသီးကို ဤနေရာ၌ ဆောင်ရွက်ကြပေမည် "

ဒါကြောင့် မိုဘာရက် ဗလီဝတ်ကျောင်းတော်ဟာ အဟ်မဒီယာ မွတ်စလင် အဖွဲ့ရဲ့ ပထမဦးဆုံး တည်ဆောက်တဲ့ ဝတ်ကျောင်းတော်ဖြစ်တယ်။ အဟ်မဒီတွေ ရင်ဘတ်ပေါ်လက်တင်ပြီး သစ္စာပြုပြောဆိုနိုင်တာက ဒီကျိုးနွံတဲ့ အဆောက်အဦးတည်ဆောက်မှုကတစ်ဆင့် ကမ္ဘာအရပ်ရပ်က များစွာသော ဗလီဝတ်ကျောင်းတော် အသီးအပွင့်တွေအားဖြင့် ကောင်းချီးပေးခံရတာပါပဲ။

ကမ္ဘာ့တိုက်ကြီးတွေတိုင်းမှာ ကမ္ဘာ့နိုင်ငံအတော်များများမှာ အဟ်မဒီယာ ဗလီဝတ်ကျောင်းတော်တွေရှိနေပြီး " နေမဝင် အဟ်မဒီယာ မွတ်စလင် အဖွဲ့"  လို့တောင် ဂုဏ်ယူဝံ့ကြွားစွာပြောဆိုနိုင်ပါတယ်။

0 comments :

Post a Comment

တစ်ပတ်အတွင်း လူကြိုက်အများဆုံး

 
-